Theo một vài phản ánh và băn khoăn mới đây của rất nhiều người thuê trọ, phần lớn trong số đó là sinh viên các trường đại học, chủ nhà yêu cầu cung cấp giấy tờ tùy thân như căn cước công dân đề hoàn thành các loại thủ tực sau đó không trả lại. Câu hỏi đặt ra liệu chủ nhà có quyền giữ giấy tờ tùy thân của người thuê trọ hay không? Bài viết sã nêu ra một vài ý kiến để trả lời câu hỏi trên.
Khi được hỏi về tình trạng trên, nhiều quan điểm và ý kiến khác nhau được nêu ra. Trong đó hầu hết người được hỏi không đồng tình với cách làm của chủ nhà và cho rằng hành động này là phi pháp. Nhưng cũng có ý kiến thông cảm cho chủ nhà vì nhiều lí do mà họ muốn “nắm đằng chuôi” để đề phòng trường hợp người thuê trọ lừa đảo, trộm cắp, gây thiệt hại về tài sản cho chủ trọ.Vậy có hay không là câu chả lời thích đáng nhất cho câu hỏi này, chủ nhà giữ giấy tờ tùy thân có trái pháp luật hay không, chúng ta chắc chắn phải dựa và pháp luật để đưa ra lập luận.
Theo khoản 2 Điều 28 Luật Căn cước công dân năm 2014 và khoản 2 Điều 19 Nghị định 137/2015/NĐ-CP, chỉ Thủ trưởng cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mới có quyền quyết định việc tạm giữ thẻ căn cước công dân, trong các trường hợp người đang chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; người đang bị tạm giữ, tạm giam, chấp hành án phạt tù.
Theo quy định trên, chỉ những cơ quan, cá nhân có thẩm quyền được đề cập mới được tạm giữ thẻ căn cước công dân/chứng minh thư.
Dựa vào những dẫn luật trên, dễ dàng nhận định chủ nhà trọ có hành vi giữ giấy tờ tùy thân của người thuê trọ là đang thực hiện “chiếm đoạt giấy tờ tùy thân của công dân”, và đây được coi là hành vi vi phạm pháp luật.
Theo khoản 2 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021, hành vi chiếm đoạt, sử dụng chứng minh thư, thẻ căn cước công dân hoặc Giấy xác nhận số chứng minh nhân dân của người khác sẽ bị phạt tiền 1-2 triệu đồng.
Điều 69 Nghị định 144/2021/NĐ-CP cho phép thẩm quyền xử phạt thuộc về công an cấp xã. Do đó, người thuê trọ đang bị giữ giấy tờ cần yêu cầu chủ nhà trao trả lại giấy tờ. Nếu không tự giải quyết được do củ trọ không hợp tác trong quá trình thỏa thuận và nhất định không trả lại hoặc có lời nói hay hành vi đe dọa đến thân thể và tinh thần, xâm hại các quan hệ tài sản và phi tài sản thì người thuê trọ cần đến công an phường, xã nơi đang sinh sống để trình báo và đề nghị cơ quan công an có phương hướng giải quyết.
